Normaal wordt een beiaard bespeeld door een beiaardier op een speciaal klavier. Maar in veel kerktorens, zoals in Tilburg, is er ook een beiaardierautomaat. Dit is een mechanisch of elektronisch systeem dat de klokken automatisch laat klinken. De automaat speelt muziek op vaste tijden, bijvoorbeeld elk uur of tijdens speciale evenementen. Zo klinkt de beiaard ook wanneer de beiaardier zelf niet aanwezig is en blijft de muziek dagelijks hoorbaar voor de hele stad.
In 1966 plaatst de klokkengieterij Eijsbouts uit Asten in de toren van ’t Heike (de Sint-Dionysiuskerk in Tilburg) een serie van 47 klokken. Samen met drie bestaande luidklokken vormen ze de Tilburgse beiaard.
Van deze 47 klokken worden drie octaven ook gebruikt voor het automatische spel.
Een octaaf is een reeks van acht tonen die bij elkaar horen in de muziek.
De eerste beiaardautomaat werkte met elektromagnetische hamers, die aan de buitenkant van de klokken waren bevestigd. Deze hamers werden aangestuurd door een bandspeelwerk, een systeem dat lijkt op een draaiorgel.
De beiaardier maakte een speelband met gaatjes die overeenkwamen met de noten van de muziek. Wanneer de band door het apparaat liep, zorgden de gaatjes ervoor dat er een elektrische verbinding ontstond. Daardoor sloeg de bijbehorende hamer tegen de klok.
Na 25 jaar, in 1991, werd het bandspeelwerk vervangen door een computerbesturing. De beiaardier kon nu zijn muziek in een computer opslaan, die vervolgens de elektromagnetische hamers aanstuurde.
Deze eerste computer heette Apollo I. In 2018 kwam er een nieuwe versie: de Apollo III, een midi-carilloncomputer met veel extra mogelijkheden. Zo kon de beiaardier verschillende melodieën combineren en instellen.
MIDI is een systeem waarmee muziek digitaal kan worden opgeslagen en afgespeeld.
De grootste verandering in 2018 was de vervanging van de hamers. De elektromagnetische hamers maakten plaats voor een pneumatisch systeem met luchtdruk.
In dit systeem zorgen 37 luchtcilinders ervoor dat de toetsen van het beiaardklavier automatisch worden ingedrukt. De lucht komt uit een compressor. Zo gebruikt de automaat nu dezelfde klepels als wanneer de beiaardier zelf speelt.
Een klepel is het staafje in een klok dat tegen de wand slaat en geluid maakt.
Het resultaat is een zachtere en aangenamere klank dan bij de oude magneethamers.